ગઈકાલે 'સુપ્રિમ કોર્ટ ઑફ ઈન્ડિયાએ' ડિમોલિશન અંગે વિવિધ રાજ્યસરકારો અને બ્યુરોક્રેટ્સની ઝાટકણી કાઢી હતી. સાથે જ કોર્ટે રિમાર્ક્સ આપી હતી કે અધિકારીઓ એ કંઈ જજ નથી, તેઓ કાયદાથી ઉપર ન જઈ શકે. તેમજ આ પ્રકારની કામગીરી એ દેશમાં કાયદા વિનાનું શાસન હોય એવું લાગે છે.
2017માં યુપીથી જ બુલડોઝરની કાર્યવાહી શરૂ થઈ હતી. યુપીના સીએમ યોગી આદિત્યનાથે બુલડોઝરની કાર્યવાહીને તેમનો ટ્રેડ માર્ક બનાવ્યો છે. યુપીમાં આરોપીઓ અને દોષિતો સામે બુલડોઝરની કાર્યવાહી શરૂ કરવામાં આવી હતી. ધીરે ધીરે દેશના જુદા જુદા રાજ્યોમાં આ કાર્યવાહીનો ટ્રેન્ડ શરૂ થયો. યુપીના મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથે પણ 2022ની રેલીમાં બુલડોઝરને પોતાનું ચૂંટણી પ્રતીક બનાવ્યું હતું. દરેક રેલીમાં બુલડોઝર રાખવામાં આવતું હતું અને યોગી તેને બતાવીને લોકોને અપીલ કરતા હતા. આવી સ્થિતિમાં હવે સુપ્રીમના નિર્ણય બાદ તેને યોગી માટે આંચકો માનવામાં આવી રહ્યો છે. વિપક્ષો કહી રહ્યા છે કે યોગીની નીતિ ડરની નીતિ હતી, જેને કારણે જ સુપ્રિમ કોર્ટે આ ચૂકાદો આપવો પડ્યો હતો. માયાવતી અને અખિલેશ યાદવ જેવા નેતાઓ એમ પણ જણાવી રહ્યા છે કે ઉત્તરપ્રદેશની આગામી વિધાનસભાની ચૂંટણી યોગી આદિત્યનાથ માટે આ અત્યંત મોટો સેડબેક છે.
SC એ શું નિર્ણયો લીધા?
* અહેવાલો અનુસાર, 2017 થી 2024 સુધીમાં, દેશભરમાં 1900 થી વધુ બુલડોઝર ઓપરેશન થયા છે. તેમાંથી સૌથી વધુ બુલડોઝરની કાર્યવાહી યુપીમાં થઈ છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં છેલ્લા 7 વર્ષમાં લગભગ 1500 બુલડોઝર ઓપરેશન થયા છે. યુપી સરકારના જણાવ્યા અનુસાર, આ તમામ કાર્યવાહી ગેરકાયદે બાંધકામ પર કરવામાં આવી છે. અરજદારોએ જણાવ્યું હતું કે મુસ્લિમ આરોપીઓને જોઈને બુલડોઝરની કાર્યવાહી કરવામાં આવી હતી.
* યુપીમાં બુલડોઝરની કાર્યવાહી દ્વારા ભાજપ સરકારને અપરાધ નિયંત્રણ અંગે તાત્કાલિક રાહત મળી છે. દાખલા તરીકે, જે સરકાર આરોપીના ઘરના પતનને કારણે બેક ફૂટ પર ગઈ હતી તે તરત જ ફ્રન્ટ ફૂટ પર આવી જશે. જેના કારણે વધતા ગુનાઓ છતાં સરકાર ક્યારેય ઘેરાઈ ન હતી. પરંતુ હવે સુપ્રીમના નિર્ણયથી સરકારનું ટેન્શન વધી ગયું છે. હવે યોગી સરકારે ક્રાઈમ કંટ્રોલને લઈને બીજો મજબૂત રસ્તો શોધવો પડશે.
* બુલડોઝરની કાર્યવાહીએ કઠોર વહીવટકર્તા તરીકે યોગી આદિત્યનાથની છબી ઉભી કરી છે. રાજકીય વર્તુળોમાં તેમને બુલડોઝર બાબાનું બિરુદ આપવામાં આવ્યું હતું. યોગી પણ આ પદવીથી ખૂબ જ ખુશ થયા અને પોતાના કામને શ્રેષ્ઠ કામ છે એમ માનતાં રહ્યાં. એટલું જ નહીં યોગી દરેક રેલીમાં બુલડોઝરની કાર્યવાહીની વાત કરતા આવ્યા છે અને તેમના નિવેદન પર પ્રેક્ષકો ખૂબ તાળીઓ પાડી છે, પરંતુ હવે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય બાદ યોગી આદિત્યનાથે પોતાની છબી મજબૂત કરવા માટે અન્ય કોઈ પગલાં લેવા પડશે. યુપીમમાં 2 વર્ષ પછી વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવાની છે. આવી સ્થિતિમાં સરકાર માટે આ ભારે ટેન્શનની વાત છે.
* બુલડોઝરની કાર્યવાહીથી ઉત્તર પ્રદેશમાં મુસ્લિમો અવાજ ઉઠાવતા ન હતા. હવે તે રાજકીય રીતે અવાજ ઉઠાવશે અને 2027ની ચૂંટણીમાં તેમની મોટી ભૂમિકા ભજવશે. એટલું જ નહીં, બીજેપીના અન્ય રાજ્યોના સીએમ યોગી આદિત્યનાથની નજર હેઠળ બુલડોઝરની કાર્યવાહી આગળ ધપાવી રહ્યા હતા. આ કારણે યોગી આદિત્યનાથ દેશભરના અન્ય મુખ્યમંત્રીઓની તુલનામાં ભાજપની રાજનીતિમાં આગળ વધી રહ્યા હતા. હવે આ શક્ય નહીં બને.
* તાજેતરમાં, યુપીના મહારાજગંજમાં બુલડોઝરની કાર્યવાહી સામે સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાનો ચુકાદો આપ્યો હતો. કોર્ટે સરકાર અને તેના સંબંધિત અધિકારીઓને પીડિત પરિવારને 25 લાખ રૂપિયાનું વળતર ચૂકવવાનો આદેશ આપ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં, યુપી સરકાર હવે સીધું કહી શકશે નહીં કે બુલડોઝરનો ઉપયોગ ફક્ત ગેરકાયદેસર બાંધકામ પર કરવામાં આવ્યો છે.